Waarom heeft de Europese Commissie haar voorstel voor een verplichte voedseletikettering stilletjes geschrapt (artikel van EuroNews)? Het antwoord ligt wellicht in dit betrouwbare document dat de CosmoPolitieke Coöperatie in 7 talen heeft vertaald en hier heeft gedeeld Cell Metabolism (2025) "Effect van de consumptie van ultraverwerkte voedingsmiddelen op de reproductieve en metabole gezondheid van mannen" (oorspronkelijke taal: Engels), en waarvan de resultaten grafisch zijn samengevat aan de linkerkant.
Samenvatting van de belangrijkste ideeën en resultaten
De studie vergelijkt 4 willekeurige steekproeven van mannen in de vruchtbare leeftijd, die gedurende drie weken verschillende diëten volgden:
Onbewerkte voedingsmiddelen, voldoende calorie-inname;
Onbewerkte voedingsmiddelen, overmatige calorie-inname;
Ultraverwerkte voedingsmiddelen, voldoende calorie-inname;
Ultraverwerkte voedingsmiddelen, overmatige calorie-inname;
"Ultraverwerkte voedingsmiddelen" worden door de NOVA-classificatie gedefinieerd als categorie 4: "Ultraverwerkte voedingsmiddelen, zoals frisdranken, zoete of hartige verpakte snacks, gereconstitueerde vleesproducten en kant-en-klare diepvriesmaaltijden, zijn geen gemodificeerde voedingsmiddelen, maar samenstellingen die grotendeels of volledig bestaan uit stoffen die zijn afgeleid van voedingsmiddelen en additieven, met weinig of geen intacte voedingsmiddelen uit groep 1 (d.w.z. onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen)". Concreet zijn "ultraverwerkte voedingsmiddelen" te herkennen aan het feit dat de ingrediëntenlijst producten bevat die niet in een gewone huishoudelijke keuken voorkomen, zoals conserveermiddelen, emulgatoren, zoetstoffen, glucose- of fructosestroop, gehydrogeneerde vetten, enz.
De gezondheid van de mannen die Ultra-bewerkte voedingsmiddelen consumeerden, verslechterde (volgens een aantal indicatoren uit de analyse van hun bloed- en spermastalen) en hun gewicht nam toe, zelfs als de calorie-inname voldoende was.
De gezondheid van de mannen die onbewerkte voedingsmiddelen aten, was niet veranderd en ze verloren gewicht, zelfs als hun calorie-inname te hoog was.
Wat vonden we interessant in dit document?
Ultraverwerkte voedingsmiddelen zijn geen uitzondering: ze vertegenwoordigen het grootste deel van de calorie-inname in de Angelsaksische wereld (VK, VS, Canada, Australië), en die trend zet zich ook door in de rest van de wereld. Ze leveren de agrovoedingsindustrie aanzienlijke winsten op omdat ze het volgende mogelijk maken:
het goedkoop bewaren van voedsel;
het produceren van voedsel dat lekker en gemakkelijk te eten is, zelfs met ingrediënten van lage kwaliteit (en dus goedkoop).
Deze studie stelt op rigoureuze wijze vast dat de belangrijkste kwestie met betrekking tot de gezondheidseffecten van voedsel is of het voedsel al dan niet ultraverwerkt is. Als voedsel op traditionele wijze wordt verwerkt, blijft de gezondheid behouden en lijken overtollige calorieën beperkte effecten te hebben. Dit bevestigt een metastudie uit 2024 waarin een breed scala aan wetenschappelijke literatuur wordt geëvalueerd die in dezelfde richting wijst.
Het verklaart ook waarom de voedselverwerkende industrie zoveel misleidende en ondoorzichtige indicatoren van voedingskenmerken ondersteunt, zoals de Nutriscore: het leidt de aandacht af van het echte probleem, namelijk de ultraverwerking die de kern vormt van hun bedrijfsmodel.
Dit is wellicht de reden waarom de Europese Commissie stilletjes haar plan voor een verplicht voedingsetiket heeft laten vallen (en hiervoor wordt aangeklaagd): het enige wetenschappelijk bewezen etiket, dat direct bruikbare en gemakkelijk te begrijpen informatie aan de consument biedt, is zeer waarschijnlijk een rode vlag voor ultraverwerkte voedingsmiddelen. Dit druist rechtstreeks in tegen de belangen van de agrovoedingslobby, die zich waarschijnlijk fel verzet tegen een dergelijke maatregel, ook al gebeurt dat achter gesloten deuren.
